Jak rozwiązywać konflikty z własnym dzieckiem

Konflikty towarzyszą naszemu życiu bezustannie. Czy powinniśmy ich unikać? Jak można je łagodzić? Jak powinniśmy się zachowywać podczas sporu z własnym dzieckiem?

Największym nieprzyjacielem rodziny nie jest konflikt, ale obojętność.”

P. Pellegrino

Konflikt jest ścieraniem się wartości, poglądów, potrzeb, celów, interesów i zdań. Reagujemy na niego najczęściej złością, lękiem, gniewem, wycofaniem lub agresywną postawą. Konflikt odbieramy jako zakłócenie kontaktu między nami rodzicami a naszym ukochanym dzieckiem, które nagle zaczęło się buntować. Obawiamy się, że spór spowoduje pogorszenie się naszych stosunków z dzieckiem. Dlatego wielu rodziców woli za wszelką cenę nie dopuścić do kłótni i towarzyszącej jej napięciom. Ulegają więc dziecku, ustępują mu, schodzą z drogi.

Tymczasem spory są częścią życia każdej
rodziny i nie należy ich unikać. Są one okazją do dokonania zmian, do zerwania z nawykami utrudniającymi wzajemne porozumienie. Konflikty wywołują refleksje, pobudzają do szukania rozwiązań i dostrzeżenia potrzeb drugiego człowieka. Podczas rozstrzygania sporów dziecko kształtuje własną osobowość, uczy się tolerancji i pokonywania trudności. W trakcie starć między osobami, ich zachowania przechodzą poszczególne etapy:

Fazy konfliktu:

  • Przeczucie pewnych napięć.

  • Narastająca wrogość, zarzuty.

  • Kłótnia, awantura – na ogół krótką. Często emocje sterują naszym zachowaniem, nie słuchamy argumentów innych. Pojawia się silna złość, gniew, nienawiść, strach, lęk.

  • Wyciszenie – strony mogą podjąć komunikację.

  • Porozumienie – konfrontacja stanowisk.

Podczas konfliktu bliskie osoby (rodzic – dziecko, partnerzy) potrafią bardzo silnie się zranić. Obwiniają się wzajemnie, obrażają, poniżają, przypisują winę, używają gróźb, etykietują, nie szanują drugiej osoby. Takie zachowania nie prowadzą do rozwiązania konfliktu, a wręcz pogarszają sytuację, ponieważ komunikacja jest zaburzona.

Ludzie bardzo różne reagują na konflikty: unikają, ignorują, poddają się, są agresywni, atakują, wymuszają, dążą do kompromisu, chcą „pokojowo” rozwiązać problem. Źródła tych zachowań bardzo często tkwią już w dzieciństwie. W tym okresie zdobywane doświadczenia kształtują przyszłe postawy dziecka.

W sytuacjach konfliktowych należy dążyć do ugody, która zadowoli obie strony. Negocjacja jest jednym z najlepszych sposobów doprowadzających do rozwiązania problemu. Metodę tę stosujemy najczęściej, gdy występują różnice potrzeb. Jeśli konflikt dotyczy wartości, nie podlega on negocjacjom. Dziecko musi przestrzegać zasady i znać granice, których nie może przekraczać.

Podstawowe zasady, które powinny być stosowane przez rodziców podczas rozwiązywania konfliktu z dzieckiem:

  • Nie unikamy starć, sporów. (nie oznacza to, że specjalnie je wywołujemy).

  • Dążymy do znalezienia rozwiązania odpowiadającego obu stronom.

  • Zwracamy uwagę na nasze potrzeby i mówimy o ich.

  • Zastanawiamy się jakie potrzeby ma dziecko.

  • Nie atakujemy.

  • Unikamy oceny dziecka.

  • Powstrzymujemy się od krytyki dziecka.

  • Nie rozwiązujmy konfliktu z pozycji siły.

  • Traktujemy dziecko jak partnera.

  • Nie staramy się wygrać.

  • Nie przyjmujemy postawy wycofującej czy poddającej się.

  • Nie obrażamy.

  • Ułatwiamy dziecku samodzielnie rozwiązanie problemu.

Rodzice, którzy prezentują takie postawy, uczą swoje dzieci podobnych zachowań. Ważne są również rozmowy na temat konfliktów, ale wtedy kiedy osłabną emocje. Warto mówić dziecku o swoich uczuciach, potrzebach i oczekiwaniach. Rodzice powinni wysłuchać swojego potomka i postarać się zrozumieć jego punkt widzenia.

Thomas Gordon w swojej książce „Wychowanie bez porażek” proponuje sześć kroków rozwiązywania konfliktów:

  1. Rozpoznanie konfliktu i nazwanie go.

  2. Zrozumienie uczuć i potrzeb dziecka.

  3. Wspólne poszukiwanie rozwiązań.

  4. Wspólne, krytyczne ocenienie propozycji rozwiązań.

  5. Zdecydowanie się na najlepsze rozwiązanie.

  6. Wykonanie wybranego rozwiązania.

Istotne jest, aby zgodnie z postanowieniami, wykonać zaplanowane działania. Czasami będą konieczne pewne modyfikacje wcześniejszych ustaleń.

Dlaczego wiele osób nie potrafi komunikować się bez agresji? Najczęściej reagują w ten sposób, bo nie nauczyli się, jak można robić to inaczej. Jednym z zadań rodziców jest wychowanie dziecka, które będzie potrafiło podczas konfliktów przyjąć taką postawę, która pomoże łagodnie rozwiązać spór.



Autor: Ewa Ukleja, pedagog szkolny, właściciel Centrum Edukacji SENSUS



Trwa wysyłanie Twojej oceny...
Jeszcze nie ocenione. Bądź pierwszym który oceni ten wpis!
Kliknij pasek ocen aby ocenić wpis.



Informacja o dotacji

Fundusze Europejskie - dla rozwoju innowacyjnej gospodarki - Inwestujemy w waszą przyszłość.