Maluch jest już bardzo sprawny ruchowo. Bez ograniczeń korzysta ze swoich umiejętności. Nie potrafi jeszcze ocenić ani przewidzieć niebezpieczeństwa w stosunku do swoich umiejętności fizycznych, więc stale wymaga nadzoru.

Dwulatek chodzi i biega pewnie.
Potrafi jeździć na trójkołowym rowerku. Schodzi i wchodzi na schody stawiając nogi na przemiennie (dotychczas dostawiał nogę do nogi). Przy wchodzeniu po schodach nie potrzebuje już Twojej pomocy. Maluch z przyjemnością korzysta z poręczy.

Okres 24 – 30 miesięcy to czas rozwijania równowagi.
W związku z tym maluch chętnie korzysta z bujawek i zjeżdżalni. Ogromną radość sprawią mu wszelkiego rodzaju ścianki, na które będzie mógł się wspinać. Cudną zabawą może okazać się spacerowanie po krawężniku czy linii narysowanej na chodniku.

 Ręce malucha również są już bardzo sprawne i pozwalają na dużą samodzielność.
Potrafi on bowiem samodzielnie zdjąć i założyć proste ubranko czy też szczotkować zęby. Chętnie zakręca i odkręca – dlatego tak bardzo lubi wycieczki do łazienki i zabawy z kranem. Tnie papier na małe kawałeczki. Układa wieżę z klocków.

Pamiętaj, że w tym okresie dorosły powinien unikać jak ognia wyręczania czy też niesienia pomocy dziecku. To ogranicza budowanie poczucia samodzielności waszego dziecka. Lepiej więc zamiast pomagać w sposób bezpośredni udzielić dziecku rady, np. „ohh nie wiesz jak zejść, przesuń się w bok, podnieś lekko nóżkę, oprzyj ją na drążku, chwyć rączką to miejsce. Teraz możesz zejść. Brawo jesteś już bardzo samodzielny.” Wyręczanie dziecka czy też pomaganie mu (jak zwał tak zwał) sprawi, że maluch uwierzy w swoją niekompetencję. Będzie przekonany, że potrzebuje do wszystkiego mamy lub taty bo sam sobie nie da rady. Pomóż więc swojemu dziecku uwierzyć w swoją samodzielność.

Autor: mgr Marta Żysko-Pałuba, psycholog dziecięcy, Pracownia Psychologiczna NINTU

Dziecko dwuletnie rozumie większość poleceń.
Różnie może być z ich wykonaniem, co raczej wynika z krnąbrności i przekory charakterystycznej dla tego wieku.

Duży skok następuje w mowie. O ile dwulatek może znać i używać tylko kilku słów, dwu i pólatek potrafi już budować proste zdania. Przy pomocy mowy komunikuje się z otoczeniem. Lubi zadawać pytania poznając w ten sposób otaczający go świat. Często powtarza usłyszane odpowiedzi dzięki czemu lepiej zapamiętuje nowo zdobytą wiedzę. Charakterystyczne są również monologi dwulatka. W ten sposób malec trenuje własną wymowę. Dwulatek potrafi także klasyfikować rzeczy według kolorów i kształtów, układać w całości drobne układanki.Dwulatek to mały detektyw i naukowiec w jednym.Stale szpera, grzebie, rozkłada, demontuje, buduje i układa niestworzone rzeczy. Uwielbia badać jak działają przedmioty, dlatego tak często chłopcy rozbierają na elementy pierwsze swoje samochody, a dziewczynki lalki. Zachęcam więc do częstych rozmów z dzieckiem. Dzięki temu będzie on mógł rozszerzyć własne słownictwo i poprawić wymowę. Wspólne rozmowy to również fantastyczny sposób na budowanie więzi. To także doskonała pomoc w poznawaniu i wyjaśnianiu świata. Warto opisywać i wyjaśniać do czego służą poszczególne przedmioty. Nie bójcie się używać precyzyjnych nazw, np. zamiast pies można powiedzieć wilczur, zamiast kwiat róża itd. Dziecko w tym wieku chłonie jak gąbka każdą wiedzę i w ogromny tempie ją przyswaja po to by za chwilę wykorzystać. Dostarczaj swojemu dziecku jak najwięcej okazji do rozwijania wiedzy i umiejętności. Pamiętaj jednak, że wszystko musi odbywać się w formie zabawy sprawiającej przyjemność i radość.

Autor: mgr Marta Żysko-Pałuba, psycholog dziecięcy, Pracownia Psychologiczna NINTU

Z łatwością wpada w skrajne emocje.
Potrafi w ciągu kilku minut, a nawet sekund zamienić się z najweselszego w najbardziej zezłoszczonego dwulatka. Na większość sytuacji reaguje impulsywnie i gwałtownie. Skrajność reakcji emocjonalnych da się tak naprawdę łagodzić jedynie w niewielkim stopniu. Uwaga: to okres rodzenia się poczucia winy i wstydu. Należy o tym pamiętać gdyż nie rozwinięte umiejętności emocjonalne sprawiają, że sumienie dziecka jest w tym wieku bardzo surowe. Karzący, ośmieszający i zawstydzający dziecko rodzic sprawi, że z malucha wyrośnie zakompleksiony, nie wierzący w siebie i swoje siły mały człowiek.

Nie potrafi podjąć decyzji.
Popadaniu w skrajne emocje często towarzyszy miotanie się pomiędzy sprzecznościami. Dwulatek nie potrafi konsekwentnie wytrwać przy raz podjętej decyzji. To dla niego jest jeszcze zbyt trudne więc nie oczekujcie od niego świadomych decyzji, w przeciwnym razie poranny wybór ubrania może zająć cały ranek. Dziecko stale będzie coś chciało i nie chciało tego jednocześnie. Taki stan wywołuje oczywiście rozdrażnienie, złość a czasem żal. W związku z powyższym unikajcie sytuacji, kiedy dziecko musi podjąć decyzję – to dla niego zbyt trudne. Jest jeszcze zbyt małe by ponosić taką odpowiedzialność. Wyboru ograniczajcie maksymalnie do dwóch. Oznacza to, że dziecko może zdecydować czy wybiera białą czy żółtą bluzkę, idzie do lasu czy do parku itd. Nie zadawaj otwartych pytań typu „w co się dziś chcesz ubrać albo gdzie chcesz iść na spacer?”

Chce rządzić.
Oczywiście dwulatek ma tendencje do wydawania rozkazów, sprzeciwiania się poleceniom, dominowania i decydowania. Ograniczanie tej swobody będzie wywoływać u malucha silne ataki histerii. Zachowaj wówczas spokój. Twojemu dziecku tak naprawdę nic się nie dzieje. Histeria często jest widowiskiem dla dorosłych. Malec dokładnie wie w jaki sposób ma się zachować, żeby uzyskać od Ciebie to czego chce. Stanowczy i zdecydowany rodzic sprawi, że szkrab będzie wiedział jakie uczucia mu towarzyszą i gdzie jest granica jego zachowania. Jednym słowem poczuje się dobrze i bezpiecznie choć na pierwszy rzut oka wcale to tak wyglądać nie będzie.

Ważne aby w tym wieku nazywać wszystkie uczucia dziecka ale także uczucia jakie zachowanie dziecka wywołuje w drugiej osobie. Pamiętaj aby w jasny sposób oddzielić zachowanie od cech osobowościowych dziecka.

Ma bujną wyobraźnię
Poza częstymi histeriami dwulatkom towarzyszą również różnego rodzaju lęki. Najczęściej pojawiają się wieczorem, przed pójściem spać. Dwulatek nie potrafi jeszcze oddzielić świata realnego od wyobraźni. Dlatego bogactwo przeżyć z całego dnia daje znać o sobie pod wieczór. Uważajcie na bajki bo maluch, który ogląda bajki z potworami jest przekonany, że one żyją naprawdę. Wierzy w nadprzyrodzone moce. Nic więc dziwnego, że boi się sam zasnąć w sowim pokoju. W każdej chwili z pod łóżka może wyskoczyć potwór, który coś mu zrobi. Nie śmiej się z tego i nie próbuj wmówić dziecku, że potwory nie istnieją. Ono i tak Ci nie uwierzy. Wykaż się zrozumieniem, wspólnie z maluchem poszukaj sposobów, które pomogą mu radzić sobie z lękami, strachami i koszmarami. To może być bajka, pluszak, rysowanie lub każda inna czynność, która przyniesie ukojenie malcowi.

Autor: mgr Marta Żysko-Pałuba, psycholog dziecięcy, Pracownia Psychologiczna NINTU

Dwulatek lubi być w centrum uwagi, potrafi obdarzyć drugą osobę ogromną czułością. Zdarza się, że maluch robi coś dla drugiej osoby tylko po to by sprawić jej przyjemność. To ogromny skok w porównaniu z poprzednim okresem. Nie mniej jednak jest to czas kiedy malec ma tendencje do zachowań gwałtownych, nagłych i impulsywnych. Dlatego maluch nagle może popaść w histerię, rzuć zabawką, by po chwili śmiać się i tulić jakby nigdy nic. Dziecko nadal targane jest silnymi wewnętrznymi pobudkami. Stąd też częste krzyki „chcę”, „daj”, „sam”. Cechą charakterystyczną dla tego wieku jest upór, często bardzo przykry dla opiekuna. Jeśli więc mały dwulatek uprze się, że coś ma zrobić mama, tata lepiej niech nie próbuje. Jeśli natomiast maluch zechce spróbować zrobić coś sam, pozwólcie mu na to, albo przygotujcie się na atak histerii. Pamiętajcie, że to w tym okresie malec buduje poczucie własnej autonomii. To w tym okresie narażony jest na zbytnie poczucie winy czy wstydu. Dorosły powinien czuwać, wyznaczać granice, wyjaśniacz zakazy i polecenia oraz dawać szansę próbowania, eksperymentowania i sprawdzania się w nowych sytuacjach.

W ramach funkcjonowania w społeczeństwie dziecko uczy się między innymi korzystania z nocniczka. Tak zwany trening czystości to jedna z ważniejszych i trudniejszych umiejętności jaką zdobywa malec. Pamiętaj aby w tym czasie być wsparciem dla dziecka. Unikać jak ognia kar, ośmieszania, zawstydzania i krzyku. I bez tego dziecku jest trudno.

Rozwijając samodzielność dziecka pozwalaj mu próbować ubrać skarpetkę, czapeczkę, zapiąć sweterek itp. Każdą wykonaną czynność pochwal. W ten sposób wzmacniasz poczucie pewności siebie u dziecka.

Różnego rodzaju zachowania społeczne można już poobserwować w zabawie. Szkrab bardzo chętnie bawi się lalką odzwierciedlając obserwowane zachowania dorosłych. Chętnie więc będzie karmił lalkę, przewijał, gotował itd. Fantastyczną zabawą będzie również naśladowanie zwierząt lub innych ludzi.

Dwulatek potrafi już nawiązać pierwsze przyjaźnie. Uwaga niektóre z nich potrafią trwać latami, dlatego ich nie bagatelizuj.

Podsumowując pamiętaj aby wspierać rozwój samodzielności i autonomii dziecka. Unikaj wyręczania go. Pozwalaj na próbowanie i eksperymentowanie. Wyznaczaj jasne granice ale nie zawstydzaj ani nie ośmieszaj. Chwal za każdy przejaw samodzielności. Tłumacz i wyjaśniaj obowiązujące normy i wymagania.

Autor: mgr Marta Żysko-Pałuba, psycholog dziecięcy, Pracownia Psychologiczna NINTU